Iran yêu cầu Mỹ, Israel bồi thường hậu quả chiến dịch không kích hồi tháng 6

Trong thư gửi Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres và Hội đồng Bảo an hôm 12/11, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho rằng Mỹ và Israel phải chịu trách nhiệm bồi thường đầy đủ cho những thiệt hại về vật chất và tinh thần đã gây ra cho Iran, bao gồm khôi phục tình hình về trạng thái trước đó và bồi thường theo luật pháp quốc tế.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 6/11 nói rằng ông "nắm quyền chỉ đạo rất lớn" trong cuộc tấn công đầu tiên của Israel vào Iran hồi tháng 6.

Ngoại trưởng Iran khẳng định phát biểu của ông Trump là bằng chứng rõ ràng nhất về sự chỉ đạo, kiểm soát của Mỹ trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày giữa Tehran và Tel Aviv. Truyền thông Iran cho biết giao tranh đã khiến hơn 1.000 người thiệt mạng, trong đó có quan chức quân sự nước này.

Iran nói rằng các cuộc tấn công đã vi phạm Điều 2 Hiến chương Liên Hợp Quốc và nhắm mục tiêu bừa bãi vào dân thường. Các mục tiêu dân sự bị nhắm tới bao gồm bệnh viện, xe cứu thương, đài truyền hình nhà nước, nhà tù và cơ sở hạ tầng năng lượng, trong đó có cơ sở hạt nhân được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) bảo vệ.

Ngoại trưởng Iran cảnh báo ông Trump và mọi quan chức Mỹ liên quan đều có thể phải đối mặt trách nhiệm hình sự cá nhân vì "hành vi vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế, bao gồm gây hấn, chỉ đạo tấn công dân thường và chủ ý nhắm mục tiêu vào sĩ quan quân đội bên ngoài khu vực chiến sự".

"Tất cả cá nhân, bao gồm cả những người trong bộ máy Israel, liên quan việc chỉ huy, ra lệnh, thực hiện, hoặc hỗ trợ, tiếp tay gây tội ác chiến tranh đều phải chịu trách nhiệm hình sự", ông Araghchi nêu.

Iran "bảo lưu quyền" theo đuổi mọi con đường pháp lý để buộc các quốc gia cũng như cá nhân liên quan phải chịu trách nhiệm và bồi thường, bức thư có đoạn.

Phát ngôn viên phái bộ Mỹ tại Liên Hợp Quốc và văn phòng ông Guterres hiện chưa lên tiếng về đề nghị của Iran.

Việc Tehran gửi thư tới Liên Hợp Quốc trái ngược với kêu gọi gần đây của các lãnh đạo Mỹ, Iran về giải pháp cho căng thẳng kéo dài hàng thập kỷ giữa hai nước. Thứ trưởng Ngoại giao Iran đầu tuần này cho biết Tehran muốn đạt thỏa thuận hạt nhân hòa bình với Washington.

Tháng trước, ông Trump nói Mỹ đã sẵn sàng đạt thỏa thuận với Iran, nhấn mạnh "bàn tay hữu nghị và hợp tác đang rộng mở".

Israel phát động chiến dịch tấn công các cơ sở và chuyên gia hạt nhân, cùng hạ tầng quân sự của Iran vào ngày 13/6. Tehran sau đó phóng hàng loạt tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào lãnh thổ đối phương để trả đũa.

Mỹ ngày 22/6 điều oanh tạc cơ tàng hình B-2 và chiến hạm tấn công ba cơ sở hạt nhân Iran. Một ngày sau, Iran phóng tên lửa vào căn cứ Mỹ tại Qatar để đáp trả, trước khi giao tranh kết thúc ngày 24/6.

Huyền Lê (Theo Reuters, Anadolu)